महाराष्ट्र २४ ।। विशेष प्रतिनिधी ।। दि. २१ जुलै ।। ते म्हणतात ना की, एक चूक सर्व काही उद्ध्वस्त करू शकते, असेच काहीसे CrowdStrike कंपनीसोबत घडले. CrowdStrike ने खोटे अपडेट जारी केले, ज्यामुळे जगभरात खळबळ उडाली. चुकीच्या अपडेटमुळे विमान वाहतूक क्षेत्र, बँकिंग, आयटी क्षेत्र आणि अगदी लंडन स्टॉक एक्सचेंजचे सर्व्हर ठप्प झाले.
असे का घडले? प्रत्येकाच्या मनात एकच प्रश्न घुमतोय की क्राऊडस्ट्राईकच्या कोणत्या चुकीचे परिणाम संपूर्ण जग भोगत आहे? या प्रकरणातील ताजे अपडेट म्हणजे सर्व विमानतळांवर दुपारी 3 वाजल्यापासून विमानसेवा प्रणालीने सामान्यपणे काम करण्यास सुरुवात केली आहे, परंतु दुपारपर्यंत सर्व सेवा सुरळीत होतील. याशिवाय जगभरातील इतर सेवा पूर्णपणे पूर्ववत होण्यासाठी आणखी काही कालावधी लागू शकतो.
जागतिक सायबर सुरक्षा फर्म CrowdStrike च्या सॉफ्टवेअरमध्ये तांत्रिक समस्येमुळे, सर्व्हर ठप्प झाले आणि अभियंते ते निराकरण करण्यासाठी काम करत आहेत. CrowdStrike चे काम Windows डिव्हाइसेस आणि इतर क्लायंटसाठी अँटीव्हायरस सॉफ्टवेअर प्रदान करणे आहे, यावरून एक गोष्ट स्पष्ट होते की कंपनीने जारी केलेल्या अँटीव्हायरस अपडेटमधील समस्येमुळे हे घडले आहे. म्हणजे कंपनीचा ‘तारणहार’ ‘भक्षक’ झाला आहे.
अनेक प्रश्न मनात निर्माण होत आहेत जसे की कंपनीने अँटीव्हायरस सोडण्यापूर्वी त्याची योग्य चाचणी का केली नाही? हेच कारण आहे की जेव्हा सर्व्हर डाउन झाल्यानंतर कंपनीने चाचणी सुरू केली, तेव्हा कंपनीला एक बग सापडला, जर ही चाचणी योग्य प्रकारे केली गेली असती, तर अँटीव्हायरसमध्ये बग सापडला नसता आणि तो रिलीजपूर्वी निश्चित केला गेला असता. मात्र तसे न झाल्याने नागरिकांना अडचणींचा सामना करावा लागत आहे.
सायबर हल्ले आणि व्हायरसपासून संरक्षण करण्यासाठी, विंडोज संगणकांमध्ये क्राउडस्ट्राइक नावाचे सॉफ्टवेअर वापरले जाते. अनेक मोठ्या कंपन्या या अँटी व्हायरसचा वापर त्यांच्या सिस्टीमच्या सुरक्षेसाठी करतात.
अँटीव्हायरस अपडेटमुळे काही सिस्टीम थांबल्या आहेत तर काही रीस्टार्ट मेसेज दाखवत आहेत. आता अशा स्थितीत कंपनीपुढे हे मोठे आव्हान आहे की कंपनी हा प्रश्न कसा सोडवणार? रिमोट ऍक्सेसद्वारे ही समस्या सोडवणे हे मोठे आव्हान आहे आणि जर हे काम मॅन्युअली केले गेले तर खूप वेळ लागू शकतो, याचा अर्थ समस्या अद्याप संपलेली नाही.
सायबर हल्ल्यांपासून आणि व्हायरसपासून सिस्टमचे संरक्षण करण्यासाठी, आम्हाला सिस्टममध्ये अँटीव्हायरस स्थापित करायचा आहे परंतु पैसे खर्च करायचे नाहीत. ही निष्काळजीपणा आपल्यावर खूप जास्त आहे, थर्ड-पार्टी साइट्स किंवा अज्ञात साइटवरून अँटीव्हायरस विनामूल्य डाउनलोड आणि स्थापित करण्याची चूक करू नका, असे केल्याने तुमच्या सिस्टममध्ये बग, व्हायरस, मालवेअर किंवा इतर समस्या येऊ शकतात हॅकरचे हात.
तुमच्या सिस्टमसाठी अँटीव्हायरस सबस्क्रिप्शन फक्त अँटीव्हायरस ऑफर करणाऱ्या कंपन्यांच्या अधिकृत साइटवरून खरेदी करा, अन्यथा तुम्ही फ्रीबीजसाठी सिस्टम सेव्ह करण्याचा विचार कराल आणि यामुळे तुमच्यावर विपरीत परिणाम होईल. सिस्टीममध्ये अँटीव्हायरस इन्स्टॉल करण्यापूर्वी तुम्हाला हे काम करावे लागेल.
फ्रीबीजच्या शोधात तुम्ही तुमच्या सिस्टीममध्ये असा कोणताही अँटीव्हायरस इन्स्टॉल केला असेल ज्यामुळे तुमच्या सिस्टीममध्ये समस्या येत असतील, तर लगेच अँटीव्हायरस सिस्टममधून काढून टाका. यासाठी सिस्टमच्या कंट्रोल पॅनलवर जाऊन अँटीव्हायरस अनइन्स्टॉल करा. सिस्टममधून अँटीव्हायरस काढून टाकल्यानंतर, तुमची सिस्टम एकदा रीस्टार्ट करा.