महाराष्ट्र २४ ।। विशेष प्रतिनिधी ।। दि. २७ जुलै ।। Gold Price : कमोडिटी मार्केट तज्ज्ञांच्या मते, येत्या काळात सोने हे सर्वात धोकादायक मालमत्तांपैकी एक राहील. मंदीच्या काळातही, पुढील पाच वर्षांत सोने किमान ४०% परतावा देऊ शकते आणि जर तेजी आली तर ते १२५% पर्यंत महाग होऊ शकते.
या वर्षी सोन्याने गुंतवणूकदारांना MCX वर ३०% पेक्षा जास्त परतावा दिला आहे, तर चांदीनेही सुमारे ३५% वाढ नोंदवली आहे. या तुलनेत, निफ्टी ५० निर्देशांक सुमारे ४.६५% आणि बीएसई सेन्सेक्सने ३.७५% परतावा दिला आहे. म्हणजेच, सोने आणि चांदीने इतर मालमत्तांना खूप मागे टाकले आहे, ज्यामुळे गुंतवणूकदार त्यांच्याकडे आकर्षित झाले आहेत.
गेल्या सहा वर्षांत, MCX वरील सोन्याचा भाव प्रति १० ग्रॅम ३२,००० वरून ९७,८०० पर्यंत वाढला आहे, जी २००% पेक्षा जास्त वाढ दर्शवते. या काळात सोन्याने बाजारात आपले वर्चस्व सिद्ध केले आहे.
कमोडिटी मार्केट तज्ज्ञांच्या मते, येणाऱ्या काळातही सोने सर्वात सुरक्षित मालमत्तांपैकी एक राहील. मंदीच्या परिस्थितीतही, पुढील पाच वर्षांत सोने किमान ४०% परतावा देऊ शकते आणि जर तेजी आली, तर ते १२५% पर्यंत महाग होऊ शकते, असा तज्ज्ञांचा अंदाज आहे.
गुंतवणूक तज्ज्ञ म्हणताती की, भारतात सोन्याचे नेहमीच भावनिक आणि आर्थिक महत्त्व राहिले आहे. अलिकडच्या काळात, जगभरातील मध्यवर्ती बँकांसाठी ते एक धोरणात्मक मालमत्ता बनले आहे. रशिया-युक्रेन युद्धानंतर रशियाचा परकीय चलन साठा गोठवण्यात आल्यानंतर हा ट्रेंड अधिक तीव्र झाला आहे.
आता अनेक केंद्रीय बँका त्यांच्या राखीव निधीमध्ये डॉलरऐवजी सोन्याला प्राधान्य देत आहेत. यामुळे डॉलरच्या स्थिरतेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे आणि मूल्य साठवणूक म्हणून सोने अधिक महत्त्वाचे बनले आहे. जागतिक राजकीय अस्थिरतेत यामुळे लोक सुरक्षित गुंतवणूक म्हणून सोन्याकडे आकर्षित होत आहेत.
गेल्या सहा वर्षांत सोन्याने सुमारे २००% परतावा दिला आहे. कोविड-१९ महामारी, शिथिल चलनविषयक धोरणे, भू-राजकीय तणाव आणि वित्तीय बाजारपेठेतील अनिश्चितता ही या वाढीमागील प्रमुख कारणे आहेत. महामारीच्या काळात अर्थव्यवस्थेत मोठ्या प्रमाणात पैसा ओतण्यात आला आणि व्याजदर कमी करण्यात आले, ज्यामुळे महागाई आणि चलनाचे मूल्य घसरण्याची भीती वाढली.
रशिया-युक्रेन युद्ध (फेब्रुवारी २०२२), अमेरिकेतील बँकिंग संकट (२०२३), मध्य पूर्वेतील तणाव (ऑक्टोबर २०२३) आणि अमेरिकेतील वाढती व्यापार युद्धे (२०२५) यांसारख्या अनेक भू-राजकीय कारणांमुळे सोने नवीन उंचीवर पोहोचले आहे. तसेच, मध्यवर्ती बँकांची विक्रमी सोने खरेदी देखील एक महत्त्वाचे कारण ठरली आहे.
जगभरातील मध्यवर्ती बँका सतत सोने खरेदी करत असल्याने त्याची मागणी मजबूत राहील, असे तज्ज्ञांचे मत आहे. आज मध्यवर्ती बँकांच्या साठ्यात सोन्याचा वाटा सुमारे २०% पर्यंत वाढला आहे, तर २००१ मध्ये डॉलरचा वाटा ७३% होता, जो आता ५८% पर्यंत कमी झाला आहे.
जग आता बहु-चलन प्रणालीकडे वाटचाल करत आहे, ज्यामुळे डॉलरची पकड कमकुवत होत आहे आणि सोने एक विश्वासार्ह पर्याय बनत आहे. चीनसारख्या देशांमध्ये, विमा क्षेत्रानेही आता त्यांच्या पोर्टफोलिओमध्ये सोन्याचा समावेश केला आहे. ईटीएफचा ओघ आणि कमकुवत रुपया देखील सोन्याच्या किमती वाढविण्यास मदत करत आहे.
तज्ज्ञांच्या मते, सोने दीर्घकाळ मूल्य आणि पोर्टफोलिओ विविधीकरणाचे भांडार म्हणून काम करत राहील. वाढती जागतिक कर्जे, भू-राजकीय जोखीम आणि चलन बाजारातील अनिश्चितता लक्षात घेता, गुंतवणूकदारांनी किंमत सुधारणांवर हळूहळू सोने खरेदी करणे सुरू ठेवावे आणि पुढील पाच वर्षांसाठी धोरणात्मक वाटप राखावे.