महाराष्ट्र २४ । विशेष प्रतिनिधी । २७ नोव्हेंबर ।
यदि किसी में मेहनत करने का गुण है, तो वह आसमान छू सकता है । – मिल्खा सिंग
हिंसेच्या आगीतून यशाच्या आकाशाची झेप
अशा व्यक्तीने आंतरराष्ट्रीय स्तरावर क्रीडा क्षेत्रात यशस्वी होण्याची अपेक्षा तरी व्यक्त करू शकता का ? ज्याचे देशाच्या फाळणीच्या वेळी कुटुंब बेघर झाले. ज्याचे आई-वडील आणि कुटुंबातील सदस्य फाळणीनंतर झालेल्या हिंसाचारात मारले गेले. असा व्यक्ती क्रीडा क्षेत्रात यशस्वी झाला.
होय, आम्ही बोलत आहोत, भारतातील सर्वात प्रतिष्ठीत क्रीडा व्यक्तिमत्त्वांपैकी एक असलेल्या ‘मिल्खा सिंग’, जे फ्लाइंग शीख म्हणून प्रसिद्ध आहेत. त्यांचा जन्म 1929 मध्ये आत्ताच्या पाकिस्तानमध्ये झाला. 1947 च्या फाळणीच्या वेळी त्यांना निर्वासित म्हणून भारतात यावे लागले.
फ्लाइंग शीख हे नाव कसे पडले
मिल्खा सिंग यांची सर्वात संस्मरणीय शर्यत 1960 च्या ऑलिम्पिकमधील 400 मीटरची अंतिम शर्यत होती. चार धावपटूंनी विद्यमान जागतिक विक्रम मोडले. युनायटेड स्टेट्सच्या ओटिस डेव्हिसने जर्मन कार्ल कॉफमनचा एका सेकंदाच्या शंभरावा भागाने पुढे बाजी मारली. आणि मिल्खा सिंगला कांस्यपदक मिळवून देणारा हा शंभरावा सेकंद होता. पाकिस्तानमधील प्रसिद्ध धावपटू अब्दुल खालिफ यांच्यावर विजय मिळवल्यानंतर जनरल अयुब खान यांनी त्यांना ‘द फ्लाइंग सिख’ हे टोपणनाव दिले.
फ्लाइंग शीखच्या जीवनातील पाच मोठे धडे
मिल्खा सिंग याचे जीवन इतके प्रेरणादायी आहे की, ते आजही आपल्या व्यावसायिक आणि विद्यार्थी जीवनात प्रत्येकाला ऊर्जा देणारे आहे. सिंग यांच्या जीवनातील पाच धड्यातून आपण शिकणार आहोत.
1) यशस्वी होण्यासाठी मार्गदर्शकांची गरज :
2) हार मानू नका :
3) धैर्याने प्रतिकूल परिस्थितीवर देखील मार्ग काढता येतो
4) कठोर परिश्रम, यशाची गुरुकिल्ली
5) छोट्या छोट्या यशावर समाधानी राहू नका
एक सन्माननीय आणि यशस्वी जीवन
मिल्खा सिंग 1964 नंतर खेळातून निवृत्त झाले आणि 2021 मध्ये वयाच्या 90 पेक्षा जास्त वयात कोविड-19 महामारीमुळे त्यांचे निधन झाले.
1958 मध्ये कार्डिफ येथे झालेल्या कॉमनवेल्थ गेम्समध्ये सुवर्णपदक जिंकणारे ते भारतीय खेळाडू होते.
याशिवाय, 1958 आणि 1962 च्या आशियाई क्रीडा स्पर्धेत त्यांनी सुवर्णपदक जिंकले. नंतर त्यांची पंजाबच्या शिक्षण मंत्रालयात क्रीडा संचालक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली.
त्यांना पद्मश्री हा भारताचा चौथा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.
2013 मध्ये मिल्खा सिंग यांच्या मुलीने त्यांचे आत्मचरित्र “द रेस ऑफ माय लाइफ’ प्रकाशित केले. त्याच वर्षी त्यांच्या जीवनावर ‘भाग मिल्खा भाग’ नावाचा चित्रपट तयार झाला.
चित्रपट आणि आत्मचरित्र व्यतिरिक्त मिल्खा सिंग यांचा मेणाचा पुतळा चंदीगडमध्ये मादाम तुसाद यांनी बनवला आहे.