महाराष्ट्र २४ । विशेष प्रतिनिधी । ४ मार्च । Gold Hallmarking : सोने आणि दागिन्यांची खरेदी आणि विक्री करणाऱ्यांसाठी एक मोठी बातमी आहे. ग्राहक व्यवहार मंत्रालयाने म्हटले आहे की 31 मार्च 2023 नंतर HUID हॉलमार्किंगशिवाय सोने आणि दागिने विकले जाणार नाहीत.ग्राहक व्यवहार विभागाने सांगितले की, 4 अंकी आणि 6 अंकी हॉलमार्किंगबाबत ग्राहकांमधील संभ्रम दूर करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण निर्णय घेण्यात आला आहे.
नवीन निर्णयानंतर 1 एप्रिल 2023 पासून फक्त 6 अंकी अल्फान्यूमेरिक हॉलमार्किंग वैध असेल. त्याशिवाय सोने आणि दागिने विकले जाणार नाहीत.ग्राहक हिताच्या दृष्टीने ग्राहक व्यवहार विभागाचा हा महत्त्वपूर्ण निर्णय आहे. 4 अंक असलेले हॉलमार्किंग पूर्णपणे बंद केले जाईल. गोल्ड हॉलमार्किंग अनिवार्य करण्यासाठी सरकारने दीड वर्षापूर्वी तयारी सुरू केली होती.
देशात 1,338 हॉलमार्किंग केंद्रे आहेत :
देशात 339 केंद्रे आहेत जी सोने उत्पादन/उत्पादन करतात. त्या सर्व भागात BIS केंद्रे उपलब्ध आहेत. देशात आता 1,338 हॉलमार्किंग केंद्रे आहेत. या केंद्रांद्वारे 85% पेक्षा जास्त क्षेत्र व्यापले गेले आहे. लवकरच आणखी केंद्रे स्थापन केली जातील.
HUID क्रमांक काय आहे?
ज्याप्रमाणे प्रत्येक व्यक्तीच्या ओळखीसाठी आधार कार्ड आहे, त्याचप्रमाणे दागिन्यांच्या ओळखीसाठी हॉलमार्क युनिक आयडेंटिफिकेशन (HUID) क्रमांक असतो.हॉलमार्क युनिक आयडेंटिफिकेशन (HUID) क्रमांक हा सहा-अंकी अल्फान्यूमेरिक कोड आहे ज्यामध्ये अंक आणि अक्षरे असतात, जे ज्वेलर्सद्वारे नियुक्त केले जातात.या क्रमांकाच्या मदतीने दागिन्यांशी संबंधित प्रत्येक माहिती उपलब्ध होते. जसे दागिन्यांची शुद्धता, वजन आणि ते कोणी विकत घेतले. ज्वेलर्सना ही माहिती BIS पोर्टलवर देखील अपलोड करावी लागेल.हॉलमार्किंगच्या वेळी दागिन्यांच्या प्रत्येक तुकड्याला HUID नियुक्त केले जाईल आणि ते दागिन्यांच्या प्रत्येक तुकड्यासाठी वेगळा असेल. Assaying and Hallmarking Center (AHC) मध्ये, दागिन्यांवर एक युनिक क्रमांकाचा शिक्का मारला जातो.
सोन्याचे हॉलमार्किंग हे मौल्यवान धातूच्या शुद्धतेचे प्रमाणपत्र आहे. हे 16 जून 2021 पर्यंत स्वेच्छेने लागू होते. यानंतर सरकारने सोन्याचे हॉलमार्किंग अनिवार्य करण्याचा निर्णय घेतला.पहिल्या टप्प्यात देशातील 256 जिल्ह्यांमध्ये त्याची अंमलबजावणी करण्यात आली. दुसऱ्या टप्प्यात आणखी 32 जिल्हे जोडण्यात आले. आता त्यात देशातील आणखी 51 जिल्हे जोडले जात आहेत.यामध्ये त्यांनी BIS ला देशात चाचणीसाठी पायाभूत सुविधा वाढवण्याचे निर्देश दिले. याशिवाय बीआयएसला उत्पादन चाचणी आणि बाजार निरीक्षणाची वारंवारता वाढवण्यास सांगितले होते. गोयल म्हणाले की, भारतातील सर्व उत्पादने सर्वोच्च गुणवत्ता आणि सुरक्षितता मानकांची पूर्तता करतात का याची खात्री करण्यासाठी आम्ही प्रयत्न करत आहोत.