✍️ महाराष्ट्र २४ | विशेष प्रतिनिधी | दिनांक ७ डिसेंबर २०२५ | पिंपरी-चिंचवडमध्ये दिवसेंदिवस वाढत चाललेल्या हवा प्रदूषणाच्या समस्येकडे आता महापालिकेने अधिक गांभीर्याने पाहण्यास सुरुवात केली आहे. शहरातील प्रदूषणाचे खरे कारण, प्रमुख प्रदूषक, त्यांची एकाग्रता आणि त्यावरचे उपाय यांचा सखोल अभ्यास करण्यासाठी महापालिका तब्बल ७५ लाखांचा खर्च करणार असून पुण्याच्या एआरएआय (Automotive Research Association of India) या संस्थेची नियुक्ती केली आहे. आयुक्त श्रावण हर्डीकर यांनी या प्रस्तावाला नुकतीच हिरवी झेंडी दिली.
🌫️ राष्ट्रीय स्वच्छ हवा कार्यक्रमांतर्गत महापालिकेचा पुढाकार
केंद्राच्या १५वा वित्त आयोगाच्या राष्ट्रीय स्वच्छ हवा कार्यक्रम (NCAP) अंतर्गत शहरांना हवेचा दर्जा सुधारण्यासाठी निधी मिळत आहे. त्याचाच भाग म्हणून महापालिका विविध उपाययोजना राबवत असून हवा प्रदूषणाचा सखोल विज्ञानाधिष्ठित अभ्यास ही त्यातील महत्वाची पायरी आहे.
नगरातील हवेची गुणवत्ता ढासळण्यामागील कारणे वेगवेगळी — वाहतूक कोंडी, औद्योगिक उत्सर्जन, धूळकण, बांधकामांवरील नियमभंग आणि रहदारीची घनता. या सर्व स्रोतांचा शास्त्रीय अभ्यास करूनच शहरासाठी टार्गेटेड उपाययोजना करता येतील. त्यामुळे पर्यावरण विभागाने अभ्यास करण्याचा निर्णय घेतला.
🧪 एआरएआयची निवड — खर्च ७५ लाख
महापालिकेने अभ्यासासाठी संस्थांकडून प्रस्ताव मागवले.
यात दोन प्रस्ताव आले—
✔ एआरएआय : ७५ लाख रुपये
✔ तेरी (TERI) : ८७ लाख रुपये + १८% GST
कमी खर्च, स्थानिक तज्ज्ञता, केंद्र सरकारशी संलग्नता आणि दिलेले प्रात्यक्षिक यामुळे एआरएआयचा प्रस्ताव मंजूर करण्यात आला.
या अभ्यासात संस्था—
शहरातील प्रदूषणाचे स्रोत ओळखेल
वर्षभराची हवेची प्रत्यक्ष स्थिती नोंदवेल
कंट्रोल अॅक्शन प्लॅन तयार करेल
महापालिका अधिकाऱ्यांसाठी कार्यशाळा घेईल
प्रदूषण कमी करण्यासाठी उपाययोजना सुचवेल
महापालिका म्हणते की हा अभ्यास शहराच्या दीर्घकालीन हवा गुणवत्ता सुधार कार्यक्रमाचा आधारस्तंभ ठरेल.
🌍 क्लायमेट ॲक्शन प्लानमधून निधी
अभ्यासासाठीचा ७५ लाखांचा खर्च क्लायमेट ॲक्शन प्लान या लेखाशिर्षातून केला जाणार आहे.
🔹 2025–26 मध्ये उपलब्ध निधी : 10 लाख
🔹 उर्वरित निधी 2026–27 मध्ये पर्यावरण अभियांत्रिकी विभाग देणार
प्रशासक हर्डीकर यांनी या खर्चाला आणि संस्थेच्या निवडीला मान्यता दिली असून पुढील काही दिवसांत संस्था प्रत्यक्ष कामाला सुरुवात करणार आहे.
🏙️ शहरासाठी काय बदल होणार?
एआरएआयच्या अभ्यासामुळे—
✔ पिंपरी-चिंचवडचा ‘Air Pollution Map’ तयार होईल
✔ प्रत्येक भागातील प्रदूषणाची कारणे स्पष्ट होतील
✔ ट्रॅफिक, उद्योग, कचरा व धूळकण नियंत्रणासाठी स्वतंत्र उपाययोजना ठरतील
✔ शहराला NCAP मध्ये जास्त निधी मिळण्याची शक्यता