महाराष्ट्र २४ । विशेष प्रतिनिधी । दि. २६ जुलै । आपल्याकडे एखाद्या बँकेत बचत खाते असल्यास ते चालू ठेवणे आवश्यक आहे. आपण त्यामधून पैसे काढणे किंवा त्यात पैसे ठेवणे सुरू ठेवणे आवश्यक आहे. आपण एक वर्ष बचत खाते किंवा चालू खाते न वापरल्यास ते निष्क्रिय होते. जर खाते 2 वर्ष निष्क्रिय राहिले तर ते सुप्त किंवा निष्क्रिय खात्यात हस्तांतरित केले जाते. ग्राहक हे खाते वापरू शकत नाहीत. आपणास आपले खाते निष्क्रिय ठेवायचे नसल्यास काही महत्त्वपूर्ण व्यवहार करावे लागतील. जर असे व्यवहार चालूच राहिले तर खाते बंद होण्याची शक्यता नाही. या व्यवहारांमध्ये लाईट बिले, चेक व्यवहार, रोख रक्कम ठेवणे आणि रोख रक्कम काढणे समाविष्ट आहे.
बर्‍याच ग्राहकांच्या बाबतीत असे घडते की, भिन्न बँकांमध्ये बचत खाती आहेत. सर्व खाती राखणे आणि व्यवस्थापित करणे एक कठीण काम असते. अशा परिस्थितीत आपण भिन्न बचत खाती योग्यप्रकारे सांभाळली पाहिजेत, अन्यथा आपल्याला नुकसान सहन करावे लागू शकते. खाते बंद केले जाऊ शकते आणि पुढच्या वेळी आपण ते सुरू करण्यासाठी गेलात तर दंड भरवेही लागू शकते. आपल्याला हे देखील माहीत असले पाहिजे की, आपण 2 वर्षे खाते वापरत नसल्यास ते निष्क्रिय होते, तर आपण पुन्हा कसे सुरू करू शकता.
‘या’ व्यवहारांमध्ये इत्यादींचा समावेश
1. आऊटवार्ड बिल
2. इनवार्ड बिल
3. चेकद्वारे व्यवहार
4. रोख रक्कम
5. धनादेशाद्वारे पैसे जमा करा
6. एटीएमद्वारे रोख जमा करणे किंवा काढणे
7. इंटरनेट बँकिंग व्यवहार
8. बचत खात्यात एफडी व्याज हस्तांतरण
खाते बंद का होते?
जर बॅंकेकडून कोणतेही व्यवहार झाले नाहीत, तर सुरक्षेसाठी ते खाते बंद केले जाते. येथे बंद म्हणजे निष्क्रिय आहे, जे नंतर पुन्हा चालू केले जाऊ शकते. बँक खात्यांमधून फसवणूक होण्याच्या शक्यतेत, खाते निष्क्रिय केले जाते. खात्यातून दोन प्रकारचे धोके आहेत. बँक कर्मचारीही त्या खात्याचा दुरुपयोग करू शकतात किंवा फसवणूक करणारे खाते साफ करू शकतात. हे दोन्ही धोके टाळण्यासाठी बँक नॉन-वर्किंग खाते निष्क्रिय करते.
खाते निष्क्रिय केले जाते तेव्हा काय होते
जेव्हा खाते निष्क्रिय केले जाते, तेव्हा ग्राहक ते बर्‍याच प्रकारे वापरण्यात अक्षम होतो. बँक ग्राहकांना चेकबुक जारी करू शकत नाही. खात्यातून पैसे काढताना किंवा ठेवींवरही काही निर्बंध घातले जाऊ शकतात. यासह खाली नमूद केलेल्या सेवा घेऊ शकत नाही.
1. खात्यात पत्ता बदलू शकत नाही
2. स्वाक्षरीमध्ये कोणतेही बदल करू शकत नाही
3. जर जॉईन अकाऊंट असेल तर आपण त्यातून इतर सदस्य जोडू किंवा काढू शकत नाही.
4. एटीएम किंवा डेबिट कार्डचे नूतनीकरण करू शकत नाही
5. एटीएममधून रोख रक्कम काढू शकत नाही
6. बँक शाखेतून इंटरनेट बँकिंगद्वारे व्यवहार करता येत नाही
दोन प्रकारच्या बँक खात्यांमध्ये मोठा फरक आहे. खाते गोठविलेले असल्यास बँकेच्या पुढील सूचना होईपर्यंत व्यवहार करता येणार नाही. खात्यातून निधी डेबिट करणे शक्य नाही. पूर्वी चेकमध्ये काही अडचण आली असेल तर मग व्यवहारही थांबवला जायचा. बँक खाते गोठवण्याचा अधिकार रिझर्व्ह बँक, सेबी, न्यायालय आणि प्राप्तिकर विभागाकडे मर्यादित आहे. निष्क्रिय बँक खात्याचा अर्थ असा आहे की, दंड भरल्यानंतर बँक त्याचे पुनरुज्जीवन करते. खाते चालू नसल्यास किंवा वार्षिक शिल्लक राखली जात नसल्यासही खाते निष्क्रिय होते. प्रत्येक बँकेचे स्वतःचे वेगवेगळे नियम असतात ज्या अंतर्गत वर्षामध्ये किमान रक्कम राखणे आवश्यक असते. कोणतेही खाते निष्क्रिय करण्यापूर्वी बॅंकांद्वारे त्याची माहिती दिली जाते.