महाराष्ट्र २४ । विशेष प्रतिनिधी । दि. २४ सप्टेंबर । देशभरातील सर्व बँकांच्या ग्राहकांसाठी एक महत्वाची बातमी पुढे आली आहे. १ ऑक्टोबरपासून रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI)चा नियम तुमच्या क्रेडिट/ डेबिट कार्डवरून होणाऱ्या ऑटो डेबिटसाठी लागू केला जाणार आहे. या अंतर्गत, डेबिट आणि क्रेडिट कार्ड किंवा मोबाईल वॉलेट्समधून होणारे ऑटो डेबिट तोपर्यंत होणार नाहीत, जोपर्यंत ग्राहक त्याची मान्यता देणार नाही. या व्यवहाराच्या मंजुरीसाठी ग्राहकाला एक एसएमएस पाठवला जाईल. ऑटो डेबिट म्हणजे ईएमआय कटसारखे स्वयंचलित ऑन-टाइम होणारे व्यवहार होय.
क्रेडिट/ डेबिट कार्डावरून ऑटो डेबिटशी संबंधित नवीन नियमांच्या संदर्भात, एचडीएफसी बँक म्हणते की, आरबीआयच्या अनुपालन प्रक्रियेचे पालन न करणारे ऑटो डेबिट व्यवहार १ ऑक्टोबर २०२१ पासून नाकारले जाणार आहेत. बँकेने आपल्या ग्राहकांना याबाबत सतर्क करणे सुरू केले आहे. बँकेने ग्राहकांना पाठवलेल्या संदेशात म्हटले आहे की, ‘लक्ष द्या! १ ऑक्टोबर २०२१ पासून, कार्डवर ई-आदेशावरील आरबीआय मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, आम्ही तुमच्या एचडीएफसी बँकेच्या क्रेडिट/डेबिट कार्डावरील मर्चंट वेब/अॅपवरील नॉन कंप्लायंट रिकरिंग ट्रांजेक्शन नाकारू. वीज/ गॅस/ लँडलाईन/ पोस्टपेड मोबाईल/ ब्रॉडबँड/ विमा बिल भरण्यासाठी बिलपेमध्ये ऑटोपे वापरणे किंवा मर्चंट वेब/ अॅपवर ओटीपीद्वारे नियमित पेमेंट भरणे हा एक पर्यायी उपाय आहे.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) १ ऑक्टोबर २०२१ पासून बँका आणि इतर वित्तीय संस्थांना डेबिट/क्रेडिट कार्डवरील पाच हजार रुपयांपेक्षा अधिकच्या ऑटो डेबिट आदेशासाठी ग्राहकांकडून अतिरिक्त फॅक्टर ऑथिंटिकेशनची मागणी करावी, असे आदेश दिले आहेत. नवीन नियमानुसार, डेबिट/क्रेडिट कार्डमधून ऑटो डेबिट पेमेंट कापण्यापूर्वी बँकेला किमान २४ तास आधी ग्राहकाला सूचना पाठवावी लागेल आणि ग्राहकाकडून मंजुरी मिळाल्यानंतरच खात्यातून पैसे कापले जातील. बँकेकडून एसएमएस, ई-मेल इत्यादीद्वारे सूचना पाठवली जाईल. ही माहिती कार्डधारकाला व्यापाऱ्याचे नाव, व्यवहाराची रक्कम, डेबिटची तारीख/ वेळ, व्यवहाराचा संदर्भ क्रमांक/ ई-आदेश, डेबिटचे कारण इत्यादीबद्दल माहिती देईल. कार्डधारकाला त्या विशिष्ट व्यवहाराची किंवा ई-आदेशाची निवड रद्द करण्याची सुविधाही असेल.
आरबीआयचा नवीन नियम हा डेबिट/ क्रेडिट कार्डवरील ऑटो-डेबिटशी संबंधित आहे. जर म्युच्युअल फंड एसआयपी, ईएमआय, विमा प्रीमियम इत्यादींचे ऑटो-डेबिट थेट बँक खात्यातून केले गेले, तर यावर नवीन नियमाचा कोणताही परिणाम होणार नाही. नवीन नियम त्या वापरकर्त्यांना लागू असेल, ज्यांनी त्यांच्या डेबिट/ क्रेडिट कार्ड किंवा मोबाईल वॉलेट्सद्वारे नेटफ्लिक्स, अॅमेझॉन प्राइमसारख्या ओटीटी प्लॅटफॉर्मवर पैसे भरण्यासाठी ऑटो-डेबिटचे आदेश दिले आहेत. उदा. स्पॉटिफाय, अॅपल म्युझिकसारख्या संगीत अॅप्सची सदस्यता, मोबाईल बिल, विमा प्रीमियम, युटिलिटी बिल इ.
नवीन नियम पाहता सर्व बँक ग्राहकांनी त्यांचा चालू मोबाईल क्रमांक डेबिट/ क्रेडिट कार्डशी जोडलेला आहे, याची खात्री करावी. जेणेकरून त्यांना बँक/ वित्तीय संस्थेकडून ऑटो-डेबिटची मंजूरी मागणारा संदेश प्राप्त होईल. प्रत्येक वेळी क्रेडिट-डेबिट कार्ड किंवा मोबाईल वॉलेटमधून ऑटो-डेबिटसाठी अतिरिक्त फॅक्टर ऑथेंटिकेशनची आवश्यकता असेल. महत्त्वाचे म्हणजे पाच हजार रुपयांच्या खालील ऑटो-डेबिट व्यवहारांसाठी अतिरिक्त फॅक्टर ऑथेंटिकेशन लागू होत नाही.