महाराष्ट्र २४ । विशेष प्रतिनिधी । दि. ६ ऑक्टोबर । सणासुदीच्या काळात प्रमुख ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्म विक्रमी उत्पन्नाची तयारी करत आहेत, दुसरीकडे देशात अनेक बनावट आणि दुर्भावनायुक्त ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्म उदयास आले आहेत, त्यांनी लक्झरी घड्याळांपासून स्मार्टफोन अॅक्सेसरीजपर्यंत सर्व काही विकले आहे. भारतीयांना फसवण्यासाठी फेसबुक पेज जाहिरात नेटवर्कचा वापर करून ऑनलाईन घोटाळ्यांना बळी पडणाऱ्या वापरकर्त्यांचे संरक्षण करण्यात सायबर अधिकारी अपयशी ठरले आहेत. (Do you shop online during the festive season, Beware of fake e-commerce websites)
Wellbamall.com हे असेच एक पोर्टल आहे ज्याने हजारो भारतीय वापरकर्त्यांना फसवले आहे. हे पोर्टल आता अस्तित्वात नाही. यामुळे ग्राहकांना तंत्रज्ञान उत्पादने विकत घेण्यास मूर्ख बनवले आहे. फक्त एकदा ऑर्डर केल्यानंतर आणि पैसे हस्तांतरित केल्यावर ते गायब झाले आहे. अशाच एका सायबर फसवणुकीला बळी पडलेल्या सुजित वर्माने scamadvisor.com वर पोस्ट केली आहे, मी ऑनलाईन ऑर्डर केली आणि पैसे दिले पण प्रतिसाद मिळाला नाही आणि ऑर्डर सुद्धा वितरित झाला नाही. ते बनावट आहेत.
दुसरा वापरकर्ता सुनील गुप्ता म्हणाला, मी एसएसडी (सॉलिड स्टेट ड्राइव्ह) मागवली आणि ऑनलाईन पैसे दिले. ही वेबसाईट बनावट आहे पण दुर्दैवाने याला फेसबुककडून सपोर्ट मिळत आहे आणि सर्व जाहिराती माझ्या फेसबुक अकाऊंटवर दाखवल्या जातात. पेमेंट केल्यानंतर वेबसाईटकडून कोणताही प्रतिसाद मिळाला नाही. गुडगावचा एक वापरकर्ता आयुषने अलीकडेच स्मार्टफोनसाठी 1,668 रुपयांचे मिनी-पॉकेट चार्जर मागवले, फक्त याची जाणीव करण्यासाठी की त्याची शिपमेंट कधीच येणार नाही. त्याने आता ई-कॉमर्स वेबसाईटविरोधात गुरुग्राम पोलीस सायबर क्राईम सेलकडे तक्रार दाखल केली आहे. Wellbymall.com ची URL आता वापरकर्त्यांना चिनी भाषेत संदेश पाठवते, ज्यात लिहिलेले असते की साईट सापडली नाही. तुमची विनंतीला वेब सर्व्हरमध्ये साईट मिळाली नाही!
जाहिरात प्रदाता एक फेसबुक पेज/प्रोफाइल तयार करतो आणि सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर त्यांच्या पृष्ठाद्वारे विक्री सुरू करतो आणि वापरकर्त्यांना त्यांच्या पोर्टलवर घेऊन जातो. एकदा त्यांनी त्यांच्या ऑर्डरसाठी पैसे भरले की, ते उत्पादने पाठवण्यास उशीर करतात आणि जाहिरात प्रदाता वैध आहे की घोटाळेखोर आहे हे समजून घेण्यासाठी फेसबुक आपली अभिप्राय प्रक्रिया पूर्ण करेपर्यंत, फसवणूक करणारे त्वरित पैसे कमवतात आणि सायबर गुन्हेगार घोषित झाल्यानंतर फेसबुक त्याचे कामकाज बंद करते.
सायबर तज्ज्ञांच्या मते, वापरकर्त्याच्या प्रतिक्रिया कलेक्ट करण्यासाठी आणि जाहिरात प्रदात्याच्या पृष्ठावर निर्णय घेण्याच्या फेसबुक प्रक्रियेस सुमारे एक महिना लागतो, जे सायबर गुन्हेगारांसाठी वापरकर्त्यांना फसवणे आणि पळून जाणे अगदी सोपे आहे.
सायबर सुरक्षा संशोधक राजशेखर राजहरिया यांनी IANS ला सांगितले की, जाहिरात प्रदाता तंदुरुस्त नसल्याचे घोषित करण्यासाठी आणि जाहिरात प्रदात्यावर त्याच्या अटी आणि शर्तींनुसार कार्य करण्यासाठी फेसबुककडे धीमी ग्राहक प्रतिक्रिया प्रक्रिया आहे. फसवणूक करणारे याचा फायदा घेतात. ते म्हणाले की, हे घोटाळेबाज फेसबुक पेजद्वारे त्यांच्या उत्पादनांची जाहिरात करतात, बनावट आणि स्वस्त चीनी उत्पादने त्यांच्या ई-कॉमर्स पोर्टलवर आणि खऱ्या वापरकर्त्यांना अगदी कमी पैशात दाखवतात.
राजहरिया म्हणाले, अशा बनावट ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्मला बळी न पडण्याचा एकमेव मार्ग म्हणजे फ्लिपकार्ट, अॅमेझॉन इत्यादी प्रमुख कंपन्यांवर विश्वास ठेवणे आणि त्यांच्याद्वारे ऑनलाईन खरेदी करणे. (Do you shop online during the festive season, Beware of fake e-commerce websites)