महाराष्ट्र २४ । विशेष प्रतिनिधी । दि .१३ जानेवारी । पौष महिना (Paush Putrada)पंधरवड्यातील एकादशी वैकुंठ एकादशीतील (Vaikuntha Ekadashi) म्हणून ओळखली जाते.ज्यांना संतान प्राप्त होत नाही त्यांनी हे व्रत पूर्ण विधिपूर्वक पाळल्यास त्यांना संतानसुख प्राप्त होते. अशी मान्यता आहे. याशिवाय ही एकादशी करणारे लोकांना मोक्ष मिळतो अशी मान्यता आहे. यावेळी वैकुंठ एकादशीचे हे व्रत आज म्हणजेच गुरुवार, 13 जानेवारी 2022 रोजी ठेवण्यात येणार आहे. चला तर मग वैकुंठ एकादशी व्रताचे शुभ मुहूर्त, उपासना पद्धत, महत्त्व आणि नियम (Rules)जाणून घेऊयात.
शुभ वेळ
वैकुंठ एकादशी तिथी 12 जानेवारीला दुपारी 4.49 वाजता सुरू होईल आणि 3 जानेवारीला सायंकाळी 7.32 वाजता समाप्त होईल. हिंदू धर्मात उदय तिथीला विशेष महत्त्व मानले जाते.
उपवासाचे महत्त्व
हे व्रत मुलांना सुख देण्यासोबतच मोक्ष देणारे मानले जाते. या व्रताच्या प्रभावाने निपुत्रिक जोडप्यांना योग्य संतती प्राप्त होते. यासोबतच बालकाला दीर्घायुष्य आणि उत्तम आरोग्यही मिळते. वैकुंठ एकादशीच्या व्रताचे महत्त्व शास्त्रात सांगण्यात आले आहे. वैकुंठ एकादशीच्या दिवशी भगवान विष्णूचे निवासस्थान असलेल्या वैकुंठाचे द्वार खुले राहते.
उपवास आणि उपासना
एकादशी व्रताच्या दिवशी पहाटे उठून व्रताचे व्रत करून पाण्यात गंगाजल टाकून स्नान करावे. मनातल्या मनात परमेश्वराचे नामस्मरण करत राहा. यानंतर पूजास्थान स्वच्छ करावे. यानंतर नारायणाच्या मूर्तीला धूप, दिवा, फुले, अक्षत, रोळी, फुलांच्या माळा आणि नैवेद्य अर्पण करा. पंचामृत आणि तुळशी अर्पण करा. यानंतर नारायणाच्या मंत्रांचा जप करावा. याशिवाय वैकुंठ एकादशी व्रताची कथा वाचावी. शेवटी आरती करावी. दिवसभर उपवास ठेवा. रात्री फळे खावीत आणि जागरण करून देवाची पूजा करावी.
उपवास नियम
1- या व्रताचे नियम एकादशीच्या एक संध्याकाळच्या आधी लागू केले जातात. जर तुम्ही 13 जानेवारीला व्रत ठेवण्याचा विचार करत असाल तर तुम्हाला 12 जानेवारीला सूर्यास्तापूर्वी सात्विक भोजन करावे लागेल.
2- व्रताच्या नियमानुसार द्वादशीपर्यंत ब्रह्मचर्य पाळावे लागते.
3- एकादशीच्या रात्री जागरण करून देवाचे ध्यान आणि भजन करावे.
टीप- येथे दिलेली माहिती धार्मिक श्रद्धा आणि लोकश्रद्धेवर आधारित आहे, यासाठी कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. सर्वसामान्यांचे हित लक्षात घेऊन ते येथे मांडले आहे.