महाराष्ट्र २४ । विशेष प्रतिनिधी । दि . १३ सप्टेंबर । Vitamin B-12 Deficiency : आजच्या धकाधकीच्या जीवनात शरीरात अनेक बदल होत असतात. खाण्यापिण्याच्या सवयींमुळे आपल्याला अनेक आरोग्याच्या समस्यांना सामोरे जावे लागते. सध्या जीवनसत्त्व ब-१२ ची कमतरता अनेकांमध्ये दिसून येत आहे, ही बाब अद्यापह सामान्य आहे.
जीवनसत्त्व ब-१२ ची कमतरता अधिक काळ टिकून राहिली तर शरीराल नुकसान होऊ शकते. यामुळे शरीरात लाल रक्तपेशी, डीएनए बनवण्यासोबतच मेंदू आणि चेतापेशी मजबूत करण्यासही मदत करते. त्याच्या कमतरतेमुळे अॅनिमियाचा धोका वाढतो. जीवनसत्त्व ब-१२ शरीरासाठी (Health) खूप महत्वाचे आहे.
जर याची शरीरात कमतरता जाणवली तर आपल्या आजारांच्या इतर समस्यांना सामोरे जावे लागू शकते. त्यासाठी जाणून घेऊया त्याबद्दल
जीवनसत्त्व ब -१२ काय आहे ?
जीवनसत्त्व ब-१२ शरीरातील चेतापेशी आणि रक्त पेशी निरोगी ठेवण्यास मदत करते. तसेच डीएनए निर्माण करण्यास मदत करते. आपले शरीर स्वतःहून जीवनसत्त्व ब -१२ तयार करत नाही ते पुरेशा अन्नघटकातून निर्माण होते. जीवनसत्त्व ब – १२ हे अंडी, मांस आणि दुग्धजन्य पदार्थांमध्ये आढळते. यासोबतच हे काही तृणधान्ये, ब्रेड आणि यीस्टमध्येही आढळते.
जीवनसत्त्व ब – १२ च्या कमतरतेमुळे त्वचा व डोळे यांच्या समस्या होऊ लागतात. तसेच यामुळे त्वचेचा रंग बदलणे, जीभ जड होणे, तोंडाला फोड येणे, दिसण्यास अडचण, सतत चिडचिड होणे व नैराश्य येणे यांसारख्या समस्या निर्माण होतात.
हा त्रास साठ वर्षावरील लोकांना होऊ शकतो असे तज्ज्ञांचे मत आहे. त्यासाठी आपल्या पुरेशा प्रमाणात जीवनसत्त्व ब – १२ चे आपल्या आहारात सेवन करायला हवे.
या अवयवांवर होतो परिणाम
१. जीवनसत्त्व ब – १२ च्या कमतरतेची लक्षणे हात, पाय आणि पाय यांमध्ये दिसतात.
२. याची कमतरता असलेल्या लोकांच्या शरीराच्या या चार भागांमध्ये विचित्र मुंग्या येतात. या स्थितीला ‘पॅरेस्थेसिया’ म्हणतात
३. जर तुमच्या शरीरात ही समस्या असेल परंतु याचा अर्थ असा नाही की तुमच्यात जीवनसत्त्व ब-१२ ची कमतरता नक्कीच असेल.
४. हे मज्जातंतूंवर दाब, मज्जातंतू दुखणे, मज्जातंतूंचे आजार यासह इतर अनेक कारणांमुळे देखील असू शकते रक्तपुरवठा कमी होणे, हायपरव्हेंटिलेशन, मधुमेह, मल्टिपल स्क्लेरोसिस, हायपरथायरॉईडीझम यासारख्या आजारांचा समावेश आहे.
५. जर तुम्हाला ही लक्षणे असतील तर तुम्ही डॉक्टरांकडून तपासणी करून घ्यावी. पॅरेस्थेसिया’ मध्ये जळजळ-प्रिकिंग शरीराच्या इतर भागांव्यतिरिक्त हात व पायांमध्ये होऊ शकते.
६. या दरम्यान एखाद्याला वेदना जाणवत नाहीत आणि ही लक्षणे कोणत्याही चेतावणीशिवाय अचानक उद्भवतात. जेव्हा तुम्ही बसता किंवा झोपता तेव्हा हे बहुतेक शरीरात जाणवतात आणि तुम्हाला ते फक्त काही मिनिटांसाठी जाणवतात.
७. जीवनसत्त्व (Vitamins) ब – १२ च्या कमतरतेमुळे तोंडाची समस्या देखील होऊ शकते, ज्यामुळे, फोड, जीभ सुजलेली आणि जीभ लाल होऊ शकते. जिभेतील जळजळ याला ग्लोसिटिस म्हणतात जे जीवनसत्त्व ब – १२ च्या कमतरतेचे प्रमुख लक्षण आहे.
८. जीवनसत्त्व ब – १२ च्या कमतरतेचा मेंदूवर देखील परिणाम होतो. या दरम्यान, व्यक्ती अनेकदा गोष्टी विसरू लागतो. त्याला नवीन गोष्टी लक्षात ठेवता येत नाहीत आणि एकाग्रतेत अडचण येते. तसेच यामुळे चिडचिडेपणा येतो, वागण्यात बदल होतो आणि त्यांना नैराश्य आणि स्मरणशक्ती कमी होण्याचाही सामना करावा लागतो .