महाराष्ट्र २४ ।। विशेष प्रतिनिधी ।। दि.२५ जानेवारी ।। डिजिटल पेमेंटच्या युगात QR कोडचा वापर जलद आणि सोयीस्कर असल्यामुळे सर्वत्र वाढला आहे. किरकोळ विक्रेत्यांपासून मोठ्या मॉल्सपर्यंत QR कोडचा वापर सर्रास दिसतो. मात्र, त्याचवेळी फेक QR कोडद्वारे फसवणुकीचे प्रकारही वाढले आहेत. या घोटाळ्यांपासून बचाव करण्यासाठी सजग राहणे अत्यावश्यक आहे.
QR कोड फसवणूक कशी होते?
मध्य प्रदेशमध्ये अलीकडेच समोर आलेल्या एका प्रकरणात फेक QR कोडद्वारे ग्राहकांची फसवणूक केल्याचे उघड झाले आहे.
1. दुकाने आणि पेट्रोल पंपांवर फसवे QR कोड: स्कॅमर वास्तविक QR कोड हटवून त्याऐवजी फेक QR कोड लावतात. ग्राहकांनी स्कॅन केल्यानंतर पैसे थेट स्कॅमरच्या खात्यात जातात.
2. पेमेंट डिटेल्स चोरीचा धोका: या फसवणुकीमुळे केवळ आर्थिक नुकसानच नाही तर तुमच्या पेमेंट डिटेल्स चोरीचा धोका निर्माण होतो.
फेक QR कोड ओळखण्याचे उपाय
1. साउंड बॉक्सचा वापर करा
दुकान किंवा व्यापारी साउंड बॉक्सचा वापर करू शकतात, ज्यामुळे पेमेंट प्राप्त झाल्यावर त्वरित घोषणा ऐकू येते. अशाप्रकारे QR कोड खरा आहे की नाही, याची खात्री होते.
2. QR कोडवरील नाव तपासा
स्कॅन केल्यानंतर दिसणारे नाव नेहमी तपासा. दुकान मालक किंवा रिसीव्हरकडून नावाची पुष्टी करा आणि नंतरच व्यवहार पूर्ण करा.
3. Google Lensचा वापर करा
जर QR कोड संशयास्पद वाटत असेल, तर Google Lens सारख्या अॅप्सद्वारे कोड स्कॅन करा. यामुळे कोड कुठे रीडायरेक्ट करत आहे, याची माहिती मिळते आणि संशयास्पद लिंक ओळखता येते.
QR कोड घोटाळ्यांपासून वाचण्यासाठी टिप्स
1. अविश्वसनीय किंवा संशयास्पद QR कोड स्कॅन करू नका.
2. तुमच्या बँक खात्यावर नियमितपणे नजर ठेवा आणि अनधिकृत व्यवहार त्वरित रिपोर्ट करा.
3. फसवणुकीपासून बचाव करणाऱ्या सुरक्षित पेमेंट अॅप्सचा वापर करा.
4. फेक QR कोड आढळल्यास स्थानिक प्रशासन किंवा बँकेला कळवा.
5. पेमेंट करण्यापूर्वी QR कोडच्या नावाची पुष्टी करा.
डिजिटल व्यवहार करताना सतर्क राहा
डिजिटल व्यवहारांची सुलभता जरी वाढली असली तरी फेक QR कोडद्वारे फसवणूक होण्याची शक्यता वाढली आहे. योग्य काळजी घेऊन आणि वरील टिप्स अनुसरून तुम्ही अशा घोटाळ्यांपासून स्वत:चे संरक्षण करू शकता. सजग रहा, सुरक्षित रहा!