✍️ महाराष्ट्र २४ | विशेष प्रतिनिधी | २० डिसेंबर २०२५ | “आयकर विभागाकडून मेसेज आला आहे…” एवढं वाचताच अनेकांच्या काळजात धडकी भरते. गेल्या काही दिवसांत देशभरातील हजारो करदात्यांच्या मोबाईलवर आणि ई-मेलवर आयकर विभागाकडून संदेश येऊ लागल्याने गोंधळाचं आणि चिंतेचं वातावरण निर्माण झालं आहे. मात्र, या मेसेजमागे कोणतीही नोटीस, चौकशी किंवा थेट कारवाई नसून, हा केवळ सावधानतेचा आणि माहितीचा इशारा असल्याचं आयकर विभागाने स्पष्ट केलं आहे.
आयकर विभागाच्या अधिकृत माहितीनुसार, हे मेसेज आणि ई-मेल करदात्यांना त्यांच्या आर्थिक व्यवहारांबाबत जागरूक करण्यासाठी पाठवले जात आहेत. बँका, म्युच्युअल फंड कंपन्या, शेअर बाजार, विमा कंपन्या आणि इतर आर्थिक संस्थांकडून वर्षभरात आयकर विभागाला विविध व्यवहारांची माहिती मिळते. ही माहिती आणि करदात्यांनी दाखल केलेल्या आयकर विवरणपत्रातील (ITR) आकडे यामध्ये तफावत आढळल्यास, संबंधित करदात्यांना सूचनात्मक मेसेज पाठवले जात आहेत.
महत्त्वाचं म्हणजे, हे मेसेज नोटीस नाहीत. आयकर विभागाने स्पष्ट शब्दांत सांगितलं आहे की, हे संदेश केवळ सल्ल्याच्या स्वरूपाचे आहेत. म्हणजेच, “तुमच्या ITR मधील माहिती आणि आमच्याकडे उपलब्ध असलेल्या व्यवहारांमध्ये फरक दिसतोय, एकदा तपासून पाहा,” एवढाच त्यामागचा हेतू आहे. त्यामुळे घाबरून जाण्याचं कारण नाही.
या मेसेजचा मुख्य उद्देश करदात्यांना त्यांचे Annual Information Statement (AIS) तपासण्याची संधी देणे हा आहे. AIS मध्ये वर्षभरातील मोठे आर्थिक व्यवहार – जसे की मोठ्या रकमेचे बँक व्यवहार, शेअर व्यवहार, मालमत्ता खरेदी-विक्री, व्याज उत्पन्न – यांचा तपशील असतो. करदात्यांना हा तपशील आयकर विभागाच्या कंप्लायन्स पोर्टलवर लॉगिन करून पाहता येतो.
जर AIS आणि ITR मध्ये चूक किंवा विसंगती आढळली, तर करदाते स्वेच्छेने ऑनलाइन अभिप्राय देऊ शकतात. गरज असल्यास, आधी दाखल केलेले विवरणपत्र सुधारित (Revised Return) करता येते. तसेच, ज्यांनी अद्याप ITR दाखल केलेले नाही, त्यांना विलंबित विवरणपत्र भरण्याची संधीही देण्यात आली आहे.
आर्थिक वर्ष २०२५-२६ साठी विलंबित किंवा सुधारित आयकर विवरणपत्र दाखल करण्याची अंतिम तारीख ३१ डिसेंबर २०२५ आहे. त्यामुळे वेळ हातातून निसटू देऊ नका, असा सल्लाही आयकर विभागाने दिला आहे.
थोडक्यात सांगायचं झालं, तर आयकर विभागाचा हा मेसेज म्हणजे दंडाची घंटा नव्हे, तर वेळेत सुधारणा करण्याची संधी आहे. तुमचं विवरणपत्र बरोबर असेल, तर निर्धास्त रहा. आणि काही चूक असेल, तर ती स्वतःहून दुरुस्त करण्याची हीच योग्य वेळ आहे.