✍️ महाराष्ट्र २४ | विशेष प्रतिनिधी | दिनांक : २४ डिसेंबर २०२५ | सध्याचा जमाना AI चा आहे आणि लोक अजूनही विचार करतात – “माणसाची जागा AI घेणार का? नोकऱ्या संपतील का?”पण आयआयटी दिल्लीच्या संशोधकांनी त्याला थेट उत्तर दिलं आहे – AI आता फक्त उत्तर देणार नाही, प्रयोग करणार आहे!
आयआयटी दिल्लीने तयार केलेलं AI Lab Assistant, किंवा एआयएलए, हे उपकरण इतकं संवेदनशील आणि चातुर्यपूर्ण आहे की ते स्वतः प्रयोग करू शकतं, उपकरणे चालवू शकतं आणि परिणामांचा अभ्यास करू शकतं.माणसाला मायक्रोस्कोपची सेटिंग करायला एक दिवस लागतो, पण एआयएलए ते काम फक्त 7–10 मिनिटांत करतो. म्हणजे संशोधनाला गती मिळाली की काय, हे समजायला जास्त वेळ लागत नाही.
प्राध्यापक नित्यानंद गोस्वामी म्हणतात – “एआयएलएने फक्त डेटा पाहण्यापुरतं मर्यादित राहिलेल्या AI च्या भूमिकेला तोड दिली. आता प्रयोगशाळेतही AI माणसाची मदत करू शकतो.”संशोधक इंद्रजित मंडल म्हणतात – “AI मुळे काम लवकर होतं, वेळ वाचतो आणि चुका कमी होतात. AI फक्त प्रश्नांची उत्तरे देत नाही, तर तो प्रत्यक्ष प्रयोग करून निष्कर्षही काढतो.”
ही क्रांती फक्त प्रयोगशाळेतच नाही, तर भविष्यात शास्त्रज्ञांच्या कामावरही परिणाम करणार आहे.जेव्हा AI स्वतः प्रयोग करेल आणि निष्कर्ष काढेल, तेव्हा संशोधक फक्त निरीक्षण करणार आणि नवे प्रयोग तयार करणार.म्हणजे, AI संशोधनाच्या प्रक्रियेला गती, अचूकता आणि आत्मनिर्भरता देणार आहे.
थोडक्यात सांगायचं तर – AI आता फक्त माणसाच्या सहाय्यकाची भूमिका बजावणार नाही, तर तो शास्त्रज्ञासारखा प्रयोग करणार आणि निर्णय घेणार आहे. आयआयटी दिल्लीच्या संशोधकांनी हा नवा युगाचा पहिला पाऊल टाकला आहे, आणि विज्ञानाच्या दुनियेत आता एक नवीन क्रांती सुरु झाली आहे.