महाराष्ट्र २४ – ऑनलाईन – विशेष प्रतिनिधी – बुलढाणा – गणेश भड – : प्रधानमंत्री पिक विमा योजनेंतर्गत पुनर्रचित हवामानावर आधारीत फळपीक विमा योजना वर्ष 2020-21 करिता जाहीर करण्यात आली आहे. तसेच ही योजना 2021-22 व 2022-23 या वर्षांसाठी मृग बहारमध्ये लागू करण्यात आली आहे. या योजनेतील विम्याचा लाभ मृग बहारामध्ये संत्रा, मोसंबी, डाळींब, पेरू, लिंबू व चिकू या सहा फळपिकांसाठी मिळणार आहे. तसेच आंबिया बहारामध्ये संत्रा, मोसंबी, डाळींब, आंबा, केळी आणि द्राक्ष या फळपिकांकरीता लागू करण्यास 5 जुन 2020 च्या शासन निर्णयाद्वारे मान्यता देण्यात आली आहे. कमी पाऊस, पावसाचा खंड, जास्त पाऊस, जादा आर्द्रता, अवेळी पाऊस, कमी तापमान, वेगाचा वारा, जास्त तापमान व गारपीट या हवामान धोक्यापासून निर्धारीत केलेल्या कालावधीत शेतकऱ्यांना विमा संरक्षण आणि आर्थिक सहाय्य देण्यात येते. फळपीक नुकसानीच्या अत्यंत कठीण परिस्थितीत शेतकऱ्यांचे आर्थिक स्थैर्य अबाधित राखल्या जाते.
अधिसुचित क्षेत्रात अधिसुचीत फळपीक घेणारे (कुळाने, भाडेपट्टीने शेती करणाऱ्यांसह) सर्व शेतकरी या योजनेत भाग घेण्यास पात्र आहेत. ही योजना या वर्षापासून कर्जदार तसेच बिगर कर्जदार शेतकऱ्यांना अधिसूचीत क्षेत्रातील अधिसूचीत पिकासाठी ऐच्छीक आहे. या योजनेतंर्गत वास्तवदर्श दराने विमा हप्ता आकारण्यात येत असून शेतकऱ्यांवरील विमा हप्त्याचा भार कमी करण्यासाठी शेतकऱ्यांनी भरावयाच्या विमा हप्ता 5 टक्के अशा मर्यादेत ठेवण्यात आला आहे. योजनेचा जास्तीत जास्त शेतकऱ्यांनी लाभ घेण्यासाठी जमीन भुधारणेच्या मर्यादेत एका शेतकऱ्यास अधिसुचीत फळपिकासाठी 4 हेक्टर क्षेत्र मर्यादेपर्यंत विमा नोंदणी करता येणार आहे. तसेच अधिसुचीत फळपिकापैकी एका फळपिकासाठी एका वर्षात एकाच क्षेत्रावर मृग अथवा आंबिया बहारापैकी कोणत्याही एकाच हंगामाकरीता विमा संरक्षणासाठी अर्ज करता येणार आहे. केवळ उत्पादनक्षम फळबागांनाच विमा सरक्षणाचे कवच लागू राहणार आहे. फळपीक निहाय निर्धारीत केलेले हवामान धोके लागू झाल्यावर नुकसान भरपाई देय राहणार आहे. विमा क्षेत्राचा घटक हा महसूल मंडळ राहणार आहे.
बँकेकडून अधिसूचित फळ पिकांसाठी पीककर्ज मर्यादा मंजूर असलेले शेतकरी यांना तसेच बिगर कर्जदार शेतकऱ्यांनी विमा प्रस्ताव बँकांना सादर करण्याची मुदत फळपिकनिहाय आहे. कर्जदार व बिगर कर्जदार शेतकऱ्यांनी अर्ज सादर करणे, विमा हप्त्याची रक्कम कर्जदार किंवा बिगर कर्जदार शेतकऱ्यांच्या खात्यामधून प्राथमिक सहकारी संस्था / बँक/ आपलेस रकार सेवा केंद्र / विमा प्रतिनिधी यांनी कपात करणे अथवा शेतकऱ्यांनी ऑनलाईन अर्ज सादर करण्याची अंतिम मुदत मृग व आंबिया बहारासाठी वेगवेगळी आहे. मृग बहारासाठी संत्रा, पेरू, लिंबू या फळ पिकांकरिता 2020 मध्ये 20 जुन व 2011, 2022 करीता 14 जून, चिकू व मोसंबी फळपिकासाठी 30 जुन, तर डाळींब पिकाकरिता 14 जुलै राहणार आहे.
तसेच आंबिया बहारासाठी द्राक्ष फळपिकासाठी 15 ऑक्टोंबर, मोसंबी व केळी 31 ऑक्टोंबर, संत्रा 30 नोव्हेंबर, आंबा व डाळींब 31 डिसेंबर 2020 अंतिम मुदत असणार आहे. फळबाग उत्पादक शेतकऱ्यांनी बँकेशी किंवा क्षेत्रीय अधिकारी असलेल्या तालुका कृषी अधिकारी, मंडळ कृषी अधिकारी, कृषी पर्यवेक्षक, कृषी सहाय्यक यांच्याशी संपर्क साधून या योजनेचा लाभ घ्यावा, असे आवाहन जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी नरेंद्र नाईक यांनी केले आहे.
विमा संरक्षीत रक्कम व शेतकऱ्यांनी भरावयाचा विमा हप्ता
संत्रा : प्रति हेक्टर संरक्षित विमा रक्कम 80 हजार व भरावयाचा विमा हप्ता 4000 रूपये, मोसंबी : प्रति हेक्टर संरक्षित विमा रक्कम 80 हजार व भरावयाचा विमा हप्ता 4000 रूपये, पेरु : प्रति हेक्टर संरक्षित विमा रक्कम 60 हजार व भरावयाचा विमा हप्ता 3000 रूपये, डाळींब : प्रति हेक्टर संरक्षित विमा रक्कम 1 लक्ष 30 हजार व भरावयाचा विमा हप्ता 6500 रूपये, लिंबू : प्रति हेक्टर संरक्षित विमा रक्कम 70 हजार व भरावयाचा विमा हप्ता 3500 रूपये, केळी : प्रति हेक्टर संरक्षित विमा रक्कम 1 लक्ष 40 हजार व भरावयाचा विमा हप्ता 7000 रूपये, द्राक्ष : प्रति हेक्टर संरक्षित विमा रक्कम 3 लक्ष 20 हजार व भरावयाचा विमा हप्ता 16000 रूपये
मृग बहारासाठी समाविष्ट महसूल मंडळ
संत्रा : डोणगाव, हिवरा आश्रम, मेहकर, शेलगांव देशमुख, जानेफळ ता. मेहकर, अंजनी खु, सुलतानपूर ता. लोणार, आडगांव ता. खामगांव, दे.मही, अंढेरा, मेहुणा राजा ता. दे.राजा, बावनबीर, सोनाळा ता. संग्रामपूर, जामोद ता. जळगांव जा. मोसंबी : सिं.राजा, सोनोशी, किनगांव राजा, दुसरबीड, मलकापूर पांग्रा, शेंदूरर्जन, साखरखेर्डा ता. सिं.राजा, म्हसला बु ता. बुलडाणा, पेरू : साखळी बु ता. बुलडाणा, चिखली, चांधई, हातणी ता. चिखली, चांदुर बिस्वा, निमगांव ता. नांदुरा, पिं. काळे, जळगांव जामोद, वडशिंगी ता. जळगांव जा, डाळींब : पेठ, चिखली, चांधई, हातणी, कोलारा, अमडापूर, शेळगांव आटोळ ता. चिखली, बुलडाणा व धाड ता. बुलडाणा, शेलापूर बु, पिंप्री गवळी, पिं. देवी, मोताळा, धा. बढे, बोराखेडी ता. मोताळा, खामगांव, हिवरखेड, काळेगांव ता. खामगांव, दे.राजा, दे. मही, तुळजापूर, मेहुणा राजा, अंढेरा ता. दे.राजा, जामोद ता. जळगांव जा, नरवेल व जांबुळधाबा ता. मलकापूर. लिंबू : पि. काळे ता. जळगांव जा, शेलापूर बु ता. मोताळा, आडगांव व पारखेड ता. खामगांव.