महाराष्ट्र २४ । विशेष प्रतिनिधी । दि. १० ऑक्टोबर । आयकर रिटर्न (आयटीआर) भरण्यासाठी त्यांना कोणता फॉर्म भरावा लागेल याविषयी अनेकांच्या मनात संभ्रम असतो. हे व्यक्तीच्या उत्पन्न आणि इतर गोष्टींवर अवलंबून असते. पगारदार लोकांसाठी वेगळा फॉर्म आणि व्यावसायिक आणि व्यावसायिकांसाठी वेगळा फॉर्म आहे.
ITR 1
जर तुम्ही पगारदार व्यक्ती असाल आणि 2020-21 या आर्थिक वर्षासाठी तुमचे एकूण उत्पन्न 50 लाख रुपयांपर्यंत असेल तर तुम्हाला ITR-1 फॉर्म भरावा लागेल. हे लक्षात ठेवा की पेन्शनचे उत्पन्न देखील समाविष्ट आहे. जर तुम्ही इतर स्त्रोतांमधून उत्पन्न मिळवले असेल, जसे की बँक ठेवीवरील व्याज आणि घरगुती मालमत्ता, तरीही तुम्ही फॉर्म ITR-1 द्वारे तुमचे रिटर्न भरू शकता. यासह, तुमचे पाच हजार रुपयांपर्यंत कृषी उत्पन्न असले तरीही तुम्ही रिटर्न भरण्यासाठी ITR-1 वापरू शकता.
ITR-2
जर तुमचे वेतन उत्पन्न 50 लाख रुपयांपेक्षा जास्त असेल तर तुम्ही ITR 2 वापरू शकता. आता तुमच्याकडे भांडवली नफा, एकापेक्षा जास्त घरातून उत्पन्न किंवा विदेशी उत्पन्न किंवा तुम्ही परदेशी मालमत्तेचे मालक असाल तरीही आयटीआर -2 चा वापर केला जाऊ शकतो. जर तुमच्याकडे कोणत्याही कंपनीमध्ये संचालकपद असेल किंवा तुमच्याकडे सूचीबद्ध नसलेले इक्विटी शेअर्स असतील तर तुम्ही रिटर्न भरण्यासाठी ITR-2 चा वापर करावा.
ITR-3
हा फॉर्म ठराविक वेतन न मिळणाऱ्या व्यावसियाकांसाठी आहे. तुम्ही एखाद्या कंपनीचे भागीदार असाल, तरी तुम्ही फॉर्म ITR-3 वापरावा.
ITR-4
ITR-4 निवासी व्यक्ती आणि HUF दोन्ही वापरू शकतात. ज्यांना मागील आर्थिक वर्षात त्यांच्या व्यवसायातून किंवा व्यवसायातून उत्पन्न होते, परंतु त्यांच्या आयकर दायित्वाची गणना करण्यासाठी त्यांना संभाव्य उत्पन्न योजना (PIS) स्वीकारायची आहे. आयकर कायदा, 1961 च्या कलम 44 एडी, 44 एई आणि 44 एडीए नुसार, व्यवसायाची उलढाल दोन कोटींपेक्षा कमी असलेला उद्योगपती या फॉर्मचा वापर करु शकतो. गेल्या आर्थिक वर्षात एकूण आर्थिक उत्पन्न 50 लाखांपेक्षा कमी असणारे प्रोफेशनल्सही याचा वापर करु शकतात. प्रिझम्टिव्ह इन्कम स्कीममध्ये आपल्या खात्यांचे रेकॉर्डस बाळगणे बंधनकारक नाही.
PIS अंतर्गत संबंधित उद्योगपती आपल्या व्यवसायातील उलाढालीच्या 6 टक्के दराने कर भरणा करु शकतो. हे उत्पन्न डिजिटल माध्यमातून आले असावे. उत्पन्न रोखीच्या स्वरुपात असेल तर 8 टक्के कराचा भरणा करावा लागेल. तर डॉक्टर, वकील, आर्किटेक्ट अशा व्यावसायिकांसाठी आर्थिक वर्षातील एकूण उत्पन्नाच्या 50 टक्के रक्कम फायदा म्हणून जाहीर करावी लागेल, त्यानुसार कर आकारला जाईल.
लक्षात ठेवा की जर व्यक्तीच्या व्यवसायाची उलाढाल दोन कोटी रुपयांपेक्षा जास्त असेल तर तो पीआयएस निवडू शकत नाही. तर, अशा परिस्थितीत, ITR 4 ऐवजी ITR-3 लागू होईल. या व्यतिरिक्त, ITR-4 वापरून दाखल केले जाणारे एकूण उत्पन्न 50 लाख रुपयांपेक्षा जास्त नसावे.